Jaaroverzicht 2021
De CPNB nu | De campagnes van 2021
Een boek kan zoveel doen, lezen verrijkt je leven. Stichting CPNB zet zich 365 dagen per jaar in om Nederlanders méér te laten lezen, kopen en lenen. In dit jaaroverzicht lees je meer over de boekenmarkt in alweer een bewogen coronajaar, over de campagnes voor boekhandel, bibliotheek en uitgeverij, over de organisatie en samenwerkingsverbanden ter bevordering van lezen en boekbezit.

- Voorwoord
- Krachten bundelen voor het boek
- 365 dagen inspiratie
- Samenwerkingen
- Bestuur, bureau, financiën
Voorwoord
Leeslust aanwakkeren is als dansen: eerst aansluiten, dan ombuigen
Terwijl ik op een mooie zomeravond dit voorwoord schrijf, heb ik net het fijne bericht op Boekblad gelezen ‘Consument is meer blijven lezen’. In 2020 én 2021 las 33% van de Nederlanders dagelijks in een boek, tegenover 27% voor de coronacrisis. De helft van de consumenten koopt nieuwe boeken doorgaans in de fysieke boekwinkel. De helft van de bevolking komt weleens in de bieb. 30% van die bezoekers leent daar maandelijks of vaker een boek.
Bovenstaande feiten, met dank aan KVB Boekwerk, vergeten we weleens in onze dagelijkse bezigheden. Het gaat eigenlijk best goed. En dat mag ook gezegd worden. Met dank aan de inspanningen van alle spelers in die prachtige keten van maker tot boekhandel en bibliotheek. Tuurlijk, het kan altijd beter. En daar werken diezelfde spelers ook iedere dag keihard aan. Inclusief de CPNB. ‘Krachten bundelen’ doopten we 2021 niet voor niets. En die krachten hadden we nodig, want 2021 was (wederom) een enerverend jaar met twee lockdowns, een Boekenweek in de zomer maar ook met een boekenmarkt die groeit.
De CPNB heeft als missie ‘heel Nederland te laten lezen’ of de leeslust aanwakkeren zoals ik het zelf graag noem. Het is ons daarbij om het even wat je leest (een roman, een thriller of een biografie), hoe je leest (folio, audio, e-boek) en waar je je boek aanschaft (boekhandel, bibliotheek, streaming), zolang het maar geen illegale downloads zijn.

Onze missie is nooit af. Die twee derde van de Nederlanders die nog niet dagelijks een boek lezen, daar zetten we onze zinnen op. Gedrag veranderen is net als dansen: eerst aansluiten, dan ombuigen. Daar gaan we in 2022 en verder weer met heel veel plezier mee door.
Juli 2022
Eveline Aendekerk
Directeur CPNB

De CPNB en de boekenmarkt
Krachten bundelen voor het boek
Het leven van mensen verrijken door ze meer te laten lezen – dat is waar de CPNB voor staat. In het tweede coronajaar groeide de boekenmarkt opnieuw en zijn méér mensen gaan lezen. Toch verlieten minder boeken de bibliotheek en boekhandel in de straat. Krachten bundelen was meer dan ooit nodig voor de collectieve promotie van het boek.
Impact van de pandemie
De inspanningen van de CPNB kregen in 2021 als motto ‘Krachten bundelen’. Na een onzeker eerste coronajaar in 2020 was collectieve inspanning van het boekenvak meer dan ooit nodig. Ook 2021 begon namelijk pittig: eind 2020 ging Nederland opnieuw in een lockdown die duurde tot maar liefst half april. Pas toen kon de fysieke boekhandel weer volledig open.
Ook de CPNB-campagnes werden geraakt door de aanhoudende pandemie. Zo moest de Boekenweek worden verschoven naar de zomer.
Om niet alle geplande media verloren te laten gaan, werd op de oorspronkelijke datum in maart Het voorwoord van de Boekenweek gelanceerd. Corona leidde ook tot nieuwe campagnes: met steun van het hele boekenvak begon 2021 met een doorvertaling van #ikleesthuis, opgevolgd door een zeer succesvolle campagne #steunjeboekhandel. Ten slotte werd de lezer in april bewust gemaakt van #deboekhandelisweeropen.
Opleving tussen lockdowns in
Tussen mei en eind november zagen we een opvallende ontwikkeling in de boekenmarkt. Zowel het fysieke als het online verkoopkanaal behaalde afzetplussen ten opzichte van eerdere jaren. De achterstand die de fysieke boekhandel had opgelopen werd daarmee steeds kleiner. In deze periode werden 6% meer boeken verkocht via het fysieke verkoopkanaal ten opzichte van dezelfde periode in 2019 en 9% meer boeken dan in 2020.
Uiteindelijk is er toch weer sprake geweest van krimp bij het fysieke verkoopkanaal, mede door een nieuwe lockdown eind 2021. Terwijl de totale markt voor het tweede jaar op rij een afzetstijging doormaakte (+5%) en zelfs het hoogste afzetcijfer sinds 2012 behaalde, daalde de afzet in de fysieke boekhandel met 7%.
Uitleningen blijven dalen
Ook bibliotheken werden getroffen door de beperkingen die eind 2020 ingingen. Bezoekers moesten tot de tweede helft van mei wachten op heropening. De lockdown trof bibliotheken op alle vlakken, ook als het om uitleningen gaat. Volgens een inschatting van Stichting Leenrecht werden in 2021 10% minder fysieke (luister)boeken uitgeleend ten opzichte van 2020.
In 2020 daalden de uitleningen al met 25%. Daar staat tegenover dat in 2021 een kleine groei (+0,6%) zichtbaar was in het aantal uitleningen van e-boeken via de online Bibliotheek. In totaal werden er bijna 5,64 miljoen e-boeken geleend (papieren boeken: circa 38 miljoen).
Overname lezerscommunity Hebban
‘Krachten bundelen’ slaat ook op het samengaan van Stichting CPNB met Hebban. Sinds januari 2021 is Hebban, de grootste lezerscommunity van Nederland, onderdeel van de CPNB en daarmee van het collectieve boekenvak.
Met Hebban.nl, dat in korte tijd al veel lezers aan zich heeft weten te binden, als onderdeel van de CPNB kan het boekenvak de Nederlandse lezer nog beter bereiken en inspireren om meer boeken te kopen, lenen en lezen.
Meer lezers lezen meer
In 2020 zagen we middels onderzoek in opdracht van CPNB en KVB/SMB dat de coronacrisis impact leek te hebben op ons leesgedrag. Onderzoek gepubliceerd door KVB Boekwerk vult ons beeld aan: lezers zijn niet alleen meer gaan lezen, er zijn ook meer lezers bijgekomen. Analyse van paneldata die tussen 2017 en 2021 is verzameld laat zien dat het aandeel Nederlanders dat in hun vrije tijd leest in 2020 en 2021 is gestegen van 65% naar 75%.
Deze conclusie geldt óók voor jongere Nederlanders (15-24 jaar). Onder deze groep steeg het aandeel lezers van 47% in 2019 naar 68% in 2021. Een bemoedigend resultaat gezien de aandacht die sinds het verschijnen van het laatste PISA-rapport in 2020 is uitgegaan naar leesbevordering onder jongeren.
Eén succesvol initiatief om jongeren weer aan het lezen te krijgen was het door de Leescoalitie en NBD Biblion opgezette Readification, waarbij spelers van de game Assassin’s Creed Valhalla werden aangemoedigd om te lezen. Het project Readification won vele prijzen.
Leesbevordering op school kreeg uiteraard ook de nodige aandacht. In opdracht van KVB/SMB ondervroeg GfK onderwijsprofessionals in het primair en voortgezet onderwijs. Onderwijsprofessionals blijken zeer betrokken bij leesbevordering, maar missen tijd en middelen, zeker in het voortgezet onderwijs. In het kader van het Leesoffensief – zie hieronder – helpen wij een handje door middel van een nieuw onderwijsplatform en verbeterde lessen bij onze grootste campagnes.
Vier prioriteiten
Het jaarthema ‘Krachten bundelen’ stond in het teken van vier aandachtsgebieden voor de organisatie en missie van de CPNB:
1. Impact op de lezer maken
In 2021 moet impact op lees-, koop- en leengedrag voor alle zeven merken van de CPNB aangetoond zijn. Dat doel is gerealiseerd. Met behulp van kritieke prestatie-indicatoren is het effect op lezen, kopen en lenen onderzocht en aangetoond.
2. Collectieve kracht tonen
Dit aandachtsgebied bestond uit vier onderdelen en is deels gerealiseerd:
- Klanttevredenheid vergroten: veel is goed gegaan, maar de verbetering van het bestel- en uitleveringsproces blijft ook in 2022 aandachtspunt.
- Participatiegraad en bestellingen stabiel: dit doel is gerealiseerd; voor het eerst in drie jaar zit er groei in de oplagen van alle CPNB uitgaven.
- Nieuw convenant: er is een tijdelijk convenant voor 2022 overeengekomen; per juli 2022 is het nieuwe contract met KBb, VOB en GAU in werking getreden.
- Integratie Hebban: deels gerealiseerd; integratie binnen de CPNB gaat naar wens maar is vertraagd door corona en thuiswerken, maar draagvlak onder de boekhandel blijft een aandachtspunt.
3. Actief meedoen aan Leesoffensief
De Leescoalitie, waarvan CPNB medeoprichter is, luidde in oktober 2020 de noodklok over de staat van ontlezing in het land. De CPNB ging in 2021 het offensief aan door de vernieuwing van het onderwijsplatform, door lesinhoudelijke vernieuwingen en door een gerichte communicatiestrategie voor het onderwijs.
4. Voldoende middelen
Voor een gezonde bedrijfsvoering en collectieve boekpromotie is het halen van sponsor- en fondsenwervingstargets noodzakelijk. Dat lukte deels: de huidige partners NS, NBD Biblion en McDonald’s bleven aan boord, maar mede vanwege corona werd de doelstelling voor nieuwe sponsoren niet gehaald.
Uitdagingen voor 2022 en verder
In de eerste zes maanden van 2022 zien we dat de boekenmarkt nog steeds groei vertoont: de totale boekenmarkt is in afzet 8% groter dan in dezelfde periode in 2021. Toch staat het boekenvak de komende jaren voor drie in het oog springende uitdagingen: naast de eerder gesignaleerde ontlezing onder de jeugd zien we een gestage groei van de anderstalige boekenmarkt en een steeds groter afzetaandeel van het online verkoopkanaal ten opzichte van het fysieke verkoopkanaal.
In 2021 was het afzetaandeel (totale markt, incl. anderstalig) van het online verkoopkanaal voor het eerst groter dan het afzetaandeel van het offline verkoopkanaal: 51% (online) versus 49% (offline). Voor het eerste werden dus meer boeken via de webwinkel dan via de stenen boekhandel verkocht. Deze verhouding is in 2022 vooralsnog ongewijzigd. Met het oog op de diversiteit van de makers en het literair klimaat houden wij de balans tussen online en offline verkoop nauwlettend in de gaten.
Dé grote uitdaging voor 2022 – en daar voorbij – is om samen (meer) lezers betrokken en geïnspireerd te houden. Daarbij gaat speciale aandacht uit naar de meerwaarde van het Nederlandstalige boek. De markt voor anderstalige boeken, in overgrote meerderheid Engelstalig, groeit immers fors. De afzet van anderstalige boeken groeide in 2021 met 28%. Op de totale boekenmarkt had het anderstalige boek in 2021 een aandeel van 17%, 6 procentpunten hoger dan vijf jaar geleden – een trend die vooral lijkt te worden aangejaagd door jongvolwassenen, de lezers van de toekomst …
Deze ontwikkelingen stimuleren ons vol enthousiasme het Nederlandstalige boek onder de aandacht van de lezer te brengen. Zo blijven wij ook de komende jaren de krachten bundelen voor een sterk boekenvak en een gezonde leeslust.
CPNB in vogelvlucht

365 dagen inspiratie
De campagnes van 2021
Er is een boek voor iedereen. De CPNB biedt daarom het hele jaar inspiratie voor de lezer. Laat je inspireren door de terugblik op onze campagnes, merken, evenementen, bekroningen, uitgaven en marketingactiviteiten in 2021.
Samenwerkingen
Leesbevordering doe je samen
De CPNB promoot de kracht van lezen en boeken niet in haar eentje. Voor extra slagkracht was er ook in 2021 onontbeerlijke steun van sponsoren en partners in het veld van leesbevordering.

Afûk
Lees meerLees minderSinds Leeuwarden in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa werd werkt Stichting CPNB samen met Afûk door een Friese editie van het Boekenweekgeschenk uit te brengen tijdens de Boekenweek. In 2021 verscheen het Boekenweekgeschenk van Hanna Bervoets in de vertaling Wat wy seagen.

a.s.r.
Lees meerLees minderIn 2021 was verzekeringsmaatschappij a.s.r. speciale partner bij De Nationale Voorleesdagen. Als maatschappelijk partner van FC Utrecht vroeg a.s.r. aandacht voor het belang van voorlezen en organiseerde zij digitale boekbesprekingen.

Boekhandels Vlaanderen
Lees meerLees minderBoekhandels Vlaanderen volgde in 2021 Boek.be op als partner in de Boekenweek. Deze campagne wordt ook in Vlaanderen georganiseerd en de Vlaamse boekhandels geven net als hun Nederlandse collega’s het Boekenweekgeschenk cadeau aan klanten bij een besteding van € 15 aan boeken. Ook het Boekenweekessay is voor Vlaamse klanten te koop.

Boomerang
Lees meerLees minderBereik generen met lef, dat is Boomerang. In 2020 verwelkomde de CPNB Boomerang als partner in haar missie om zoveel mogelijk Nederlanders te inspireren om te gaan lezen. Boomerang zet zich in door de gedichten bij campagnes zoals het Boekenweekgedicht en het Zomergedicht in 100.000-voud beschikbaar te stellen via hun welbekende kaartenrekken in culturele locaties.
Vanaf het begin van de pandemie is een brancheoverleg ingesteld met CB, CPNB, KBb en GAU aangevuld met WPG en VBK. Incidenteel werd dit overleg aangevuld met directeuren van Letterenfonds, VOB, NBD Biblion en Stichting lezen. Er was nauw overleg over hoe we de lezer konden blijven bereiken en hoe we organisaties konden helpen. Ook in 2021 heeft dit overleg plaatsgevonden.
Vanaf april 2020 bestellen boekhandels de campagne-artikelen van de CPNB via CB Online. Deze overstap is het gebruiksgemak en de efficiency ten goede gekomen. Daarnaast is het CPNB-aanbod van losse campagnematerialen gebundeld in drie standaardpakketten met de best lopende producten van de voorbije jaren. Dit leverde scherpere inkoopprijzen voor de boekhandel op.

de Bibliotheek op school
Lees meerLees minderKinderjury is een van de zes landelijke leesprojecten binnen de Bibliotheek op school primair onderwijs. Daarmee is het een vast onderdeel van deze infrastructuur. Dat betekent dat scholen, waar dit programma actief is en leesconsulenten zijn aangesteld, aandacht besteden aan de campagne en leerkrachten ondersteunen. De Bibliotheek op school ondersteunt daarnaast het educatieve project ‘Eén boek, één klas’ van Nederland Leest Junior.

DPG Media
Lees meerLees minderLeesbevordering is de gezamenlijke missie van de CPNB en DPG Media. Op 6 december 2021 sloten wij een meerjarig partnership met elkaar. DPG Media wordt partner van de Kinderjury en strategisch partner van de Kinderboekenweek. Insteek is om 1) de Kinderboekenweek nog groter, leuker en inspirerender te maken, en 2) ouders, grootouders en verzorgers te gidsen binnen het kinderboekenlandschap.
Bestaande acties bleven in 2021 bestaan: het Boekenweekmagazine werd in 2021 voor de vierde keer gemaakt door de redactie van AD. Dagblad Trouw besteedde aandacht aan het Boekenweekgedicht van Babs Gons.

Eenvoudig Communiceren
Lees meerLees minderIn 2021 is uitgeverij Eenvoudig Communiceren partner bij Nederland Leest. Eenvoudig Communiceren verzorgt de hertaling van het centrale boek in de campagne. Zo verscheen De wandelaar van Adriaan van Dis in makkelijke taal, zodat ook mensen die minder makkelijk lezen, kunnen meedoen met deze landelijke campagne.

JCDecaux
Lees meerLees minderOok in 2021 is JCDecaux mediapartner van de CPNB. De wereldwijde marktleider op het gebied van buitenreclame zet zich belangeloos in om meer bereik en impact te creëren voor de leesbevorderingscampagnes van de CPNB. In augustus hielp JCDecaux door middel van 361 abri’s mee met de promotie van Zomerlezen.

Kinderboekenambassadeur
Lees meerLees minderSinds maart 2019 is Manon Sikkel de Kinderboekenambassadeur, de schrijver die het twee jaar lang tot haar taak rekent het belang van lezen door kinderen breed onder de aandacht te brengen. Vanwege de pandemie is het ambassadeurschap met een jaar verlengd. De ambassadeur is aangesteld door Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds in samenwerking met De Schrijverscentrale en de CPNB.

Kinderboekenmuseum
Lees meerLees minderIn 2021 vierden de Griffels hun 50-jarig jubileum: het Kinderboekenmuseum maakte een installatie waardoor kinderen op speelse wijze ontdekken hoe ze de schrijver kunnen worden van een Griffel-winnend boek. De originele prenten van de winnaars van de Zilveren Penselen én het Gouden Penseel zijn eveneens tijdens de Kinderboekenweek te zien geweest in het museum.

Koninklijke Bibliotheek
Lees meerLees minderNaast gewaardeerd partner in de Leescoalitie, gaat de relatie tussen de CPNB en de Koninklijke Bibliotheek (KB) lang terug. Concreet heeft de KB vijf jaar lang de Kinderjury financieel ondersteund. In 2020 is dit in een andere vorm voortgezet: om het digitaal lezen bij kinderen en jongeren te stimuleren wordt aangehaakt bij de Kinderjury en de Boekenweek voor Jongeren. Voor de Top 100 Meest Uitgeleende Boeken levert de KB data op het gebied van e-lending. Samen met Stichting Lezen, CPNB, KVB en Stichting Marktonderzoek Boekenvak is KB opdrachtgever voor de consumentenonderzoeken die GfK vier keer per jaar uitvoert. Daarnaast zijn de data die KB beschikbaar stelt, o.a. via de Bibliotheekmonitor, onontbeerlijk voor de rapportages van de CPNB.

KVB Boekwerk
Lees meerLees minderStichting CPNB is samen met GAU, KBb, Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds partner in KVB Boekwerk, het kennis- en innovatieplatform van de boekensector. CPNB en KVB Boekewerk werken vanaf 2021 nauw samen in het samenstellen en presenteren van de jaarcijfers van het boekenvak die samen met de Top 100 jaarlijks in januari bekendgemaakt worden.

Leescoalitie
Lees meerLees minderDe Leescoalitie is een samenwerkingsverband van organisaties die elk vanuit een andere taakstelling bezig zijn met leesbevordering. Dat zijn Stichting Lezen, Stichting Lezen & Schrijven, het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum, VOB, KB, Nederlands Letterenfonds en de CPNB. In 2020 en 2021 liep de actie Lees voort! waarbij grootouders opgeroepen werden tijdens oppasmomenten vaker voor te lezen, hun kleinkind te stimuleren zelf te lezen of met ze naar de boekhandel of bibliotheek te gaan. In oktober 2020 presenteerde de Leescoalitie het manifest Oproep tot een ambitieus leesoffensief, ‘een dringend beroep op de Onderwijs- én Cultuurpoot van OCW om gezamenlijk te komen tot een actief en inclusief leesbeleid, waarin leesplezier een essentiële rol vervult.’
Een innovatieve manier om jongeren tussen de 15 en 18 met plezier aan het lezen te krijgen is Readification: een project van de Leescoalitie en Ubisoft, een van ’s werelds grootste gameontwikkelaars, helemaal in het kader van het Leesoffensief. In 2020 werd het startschot gegeven om een prototype te ontwikkelen dat in mei 2021 live is gegaan.

LINDA.
Lees meerLees minderSinds 2012 is LINDA. gewaardeerd partner voor de promotie van lezen in de zomermaanden. Zij doet dit middels een kortingsvoucher van € 5 op de cover van het populaire magazine LINDA. De eerste jaren ging het om korting op 75 boeken, inmiddels is dit aantal teruggebracht tot het compacte aantal van 25 titels. Vaak was het betreffende zomernummer van LINDA. het bestverkochte tijdschrift van dat jaar.

McDonald's
Lees meerLees minderDe CPNB en McDonald’s hebben in 2020 de krachten gebundeld om lezen en voorlezen te stimuleren: tijdens de Kinderboekenweek gaf McDonald’s in ieder Happy Meal een leesboekje mee. Sinds vorig jaar konden gasten van de restaurantketen al kiezen tussen een leesboekje of een speeltje als cadeautje bij een Happy Meal. Door tijdens de Kinderboekenweek bij ieder Happy Meal alleen een leesboekje als cadeautje mee te geven, willen McDonald’s en de CPNB het belang van lezen extra onderstrepen. Zo (her)ontdekken meer ouders en kinderen het plezier van lezen.

Nationaal Comité 4 en 5 mei
Lees meerLees minderSamen met het Nationaal Comité 4 en 5 mei is de CPNB co-uitgever van de jaarlijkse dubbeluitgave met de toespraken voor 4 en 5 mei. In 2021 was dat de 4 mei-voordracht ‘Stemmen uit het diepe’ van Roxane van Iperen en de jaarthematekst ‘Het fundament van vrijheid’ van Daan Roovers.

NBD Biblion
Lees meerLees minderNBD Biblion is overall partner van alle B2B elementen van de CPNB campagnes gericht op leesbevordering. Het betreft geen naamgevend partnerschap, uitgezonderd voor de NBD Biblion Jeugdspecialist van het jaar. Vanaf 2020 bestellen bibliotheken hun CPNB-campagnematerialen bij NBD Biblion. De overstap naar bestellen via de webshop van NBD Biblion en het voeren van standaardpakketten levert bibliotheken een efficiëntieslag op en maakt het mogelijk campagnematerialen voor nog scherpere prijzen aan te bieden.

Nederlands Letterenfonds
Lees meerLees minderVanaf het begin van de pandemie in 2020 is een brancheoverleg ingesteld met CPNB, CB, KBb en GAU aangevuld met WPG en VBK. Incidenteel werd dit overleg aangevuld met directeuren van het Letterenfonds, VOB, NBD Biblion en Stichting lezen. Er was nauw overleg over hoe we de lezer konden blijven bereiken en hoe we organisaties konden helpen.
Het Letterenfonds heeft in 2020 en 2021 tijdelijke steun- en stimuleringsregelingen geopend voor auteurs, uitgevers en boekhandel – voor de hele keten die betrokken is bij het maken en het verspreiden van literatuur. Geld hiervoor werd vrijgemaakt uit het bestaande budget van het Letterenfonds en later aangevuld met overheidsgelden. Het fonds droeg ook ruimhartig bij aan de collectieve campagne #steunjeboekhandel begin 2021.
Het Letterenfonds maakt al sinds het begin van de Boekenweek van Jongeren deze campagne mede mogelijk. In 2020 en 2021 heeft het Letterenfonds eenmalig extra bijgedragen aan educatie rondom de Kinderjury. Daarnaast heeft het Letterenfonds de pilot Readification (2021) mede gefinancierd.
NS draagt lezen een warm hart toe, want reizen met de trein is tijd voor jezelf, tijd om te lezen. NS is daarom al sinds 2001 trotse partner van de CPNB. NS sponsort jaarlijks drie campagnes, vanaf 2019 onder de noemer ‘Treinlezer’: Boekenweek, Kinderboekenweek en NS Publieksprijs.
Vanwege de pandemie kon de traditionele Boekenweekactie ‘gratis reizen met het Boekenweekgeschenk’ in 2020 en 2021 helaas niet doorgaan. Het fysieke evenement NS Kinderboekenruil tijdens de Kinderboekenweek werd vervangen door voorleesvideo’s met voorleesconducteur John Piqué als boegbeeld. Ook lazen conducteurs, machinisten en servicemedewerkers van NS voor aan basisschoolkinderen. Voor de NS Publieksprijs activeerde NS haar reizigers met het uitdelen van miniboekjes met leesfragmenten in de trein en op Instagram. Leden van de NS Leesclub deelden hun leeservaringen met de rest van Nederland.

Passend Lezen
Lees meerLees minderAl geruime tijd doet Passend Lezen jaarlijks actief mee aan de campagnes van de CPNB. Zij promoot deze ook zeer actief onder haar klanten. Deze bibliotheek voor mensen met een leesbeperking biedt de geschenken die horen bij de CPNB-campagnes in aangepaste vorm aan.

Squla
Lees meerLees minderSqula is het online oefenprogramma voor kinderen in groep 1 t/m 8. Het bestaat uit quizzen en spelletjes die kinderen in de klas en thuis kunnen doen. Op een leuke manier leren, dat is de kern. Squla is partner van de Kinderboekenweek en De Nationale Voorleesdagen. Met Squla bereiken we in de 300.000 kinderen zonder betaald abonnement in de klas en 185.000 kinderen met abonnement thuis, aangevuld met zo’n 10.000 ouders en leerkrachten via mailingen.

Stichting De Best Verzorgde Boeken
Lees meerLees minderDe CPNB en stichting De Best Verzorgde Boeken waren decennialang nauw met elkaar verbonden, op inhoudelijk vlak maar ook in organisatorische zin. Sinds oktober 2020 zijn beide stichtingen ontvlochten waardoor beide instellingen zich autonoom op hun eigen missie kunnen richten.

Stichting Lezen
Lees meerLees minderDe samenwerking tussen de CPNB en Stichting Lezen gaat ver terug. Sinds 2003 besteedt Stichting Lezen de organisatie van De Nationale Voorleesdagen uit aan de CPNB; in nauwe samenwerking wordt de invulling bepaald. Stichting Lezen is ook inhoudelijk partner bij de Boekenweek van Jongeren, Nederland Leest Junior, de Kinderjury en de BoekenBoost.
Eén keer per jaar worden door middel van de KinderboekenGids alle kinderboekencampagnes van de CPNB en Stichting Lezen aangeboden aan alle lagere scholen. Het gaat om De Nationale Voorleesdagen, Kinderboekenweek, Kinderjury, Nederland Leest Junior en De Nationale Voorleeswedstrijd. De KinderboekenGids bevat bovendien de nodige inzichten over leesonderwijs uit onderzoek van Stichting Lezen: inspiratie voor leerkrachten en extra stimulans om mee te doen.

Stichting Van Beuningen/Peterich-fonds
Lees meerLees minderPoëzie wordt een zeer warm hart toegedragen door het Van Beuningen/Peterich-fonds. Jarenlang ondersteunde het fonds de Poëzieweek, die in 2020 voor het laatst door de CPNB werd georganiseerd. Tegelijkertijd besloot de CPNB aan poëzie geen aparte campagne te wijden maar het hele jaar door aandacht voor poëzie te vragen in de bestaande CPNB-campagnes. Dit gebeurde al in de Boekenweek en daar kwamen in 2020 Zomerlezen en de Kinderboekenweek bij. Mogelijk gemaakt door het Van Beuningen/Peterich-fonds.

VriendenLoterij
Lees meerLees minderEen lot uit de loterij wonnen Stichting CPNB en Stichting Lezen op 6 februari 2019 met de cheque van € 500.000 uit handen van VriendenLoterij-ambassadeur Johnny de Mol. Deelnemers aan de VriendenLoterij maken daarmee De Nationale BoekenBoost mogelijk. Dit nieuwe initiatief heeft als doel om het leesplezier van de schoolgaande jeugd tot achttien jaar een positieve boost te geven door middel van veel extra boeken in de klas. De Nationale BoekenBoost vergroot daardoor de impact van bestaande leesbevorderingscampagnes voor kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar, zoals De Nationale Voorleesdagen, de Kinderboekenweek en de Boekenweek van Jongeren. BoekenBoost loopt tot en met de Boekenweek van Jongeren in 2022.
Met dank aan
De CPNB dankt de volgende partners voor hun financiële bijdrage aan één of meerdere campagnes:
Partners in onderwijs
In 2021 bereikte de CPNB kinderen en jongeren met de volgende campagnes en educatiepartners:
De Nationale Voorleesdagen | 0-6 jaar
Kinderboekenweek | 0-12 jaar
Kinderjury - lezersprijs van de Kinderboekenweek | 6-12 jaar
Nederland Leest Junior | 10-14 jaar
Boekenweek van Jongeren | 15-18 jaar
Bestuur, bureau, financiën
Organisatie
Stichting CPNB is het marketingcommunicatiebureau van het boekenvak. Hoe zijn bestuur, bureau en financiën georganiseerd om deze taak uit te voeren?
Organisatie
Bestuur
Op 1 oktober 2021 zijn zowel Erno de Groot als Erna Staal wegens aflopen van zittingstermijnen uitgetreden als bestuurder. Na het aftreden van Erna Staal als voorzitter was Maaike le Noble tot 31 december 2021 voorzitter ad interim tot de aanstelling van Hans Willem Cortenraad als voorzitter van het bestuur en per 1 juli 2022 van de nieuwe Raad van Toezicht.
Het bestuur vergaderde in 2021 negen keer. Er vonden zes reguliere bestuursvergaderingen plaats op 9
februari, 26 maart, 12 mei, 22 juni, 29 september en 13 december. De drie convenantpartners GAU (Groep Algemene Uitgevers), KBb (Koninklijke Boekverkopersbond) en VOB (Vereniging van Openbare Bibliotheken) kwamen drie keer extra bijeen i.v.m. het nieuwe convenant en de nieuwe governance van de CPNB, op 7 juli, 25 augustus en 15 november.
Op 21 juni 2022 werd een nieuw convenant getekend en per 1 juli 2022 trad de nieuwe governance in werking. CPNB heeft vanaf dit moment een Raad van Toezicht met drie leden voorgedragen door elke convenantpartner en drie onafhankelijke leden waaronder de voorzitter. De directeur is vanaf dat moment directeur-bestuurder.
Het bestuur van de CPNB per 31 december 2021:
- Hans Willem Cortenraad (onafhankelijk voorzitter)
- Mark Beumer (directeur uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam).
- Maaike le Noble (vicevoorzitter, uitgever Meulenhoff Boekerij, Amsterdam)
- Margreet Plukker (directeur boekhandel Plukker, Schagen)
- Annet Scheermeijer (penningmeester, directeur lezen & leren bol.com, Utrecht)
Organisatie
Bureau
In 2021 bestond de organisatiestructuur uit vier teams: Lezerscommunity (Hebban), Marketing, Publiciteit & Corporate Communicatie, Programmering, Projecten en Onderwijs. Daarnaast waren er vier stafteams (Fondsen- en sponsorwerving, Finance & Control, HRM en Office) die samen met de managers van de vier teams aan de directeur rapporteren. De vier managers vormen samen het dagelijks MT.
Sinds 2018 is er een personeelsvertegenwoordiging (PVT) actief. De PVT-leden worden gekozen door werknemers, de PVT overlegt periodiek met de directie over de gang van zaken binnen de CPNB, zij heeft advies- of instemmingsrecht en is bedoeld om personeel beter bij interne besluitvoering te betrekken. Er is een door het Bestuur vastgesteld PVT Reglement.

In 2021 bood de CPNB werkgelegenheid aan gemiddeld 27,8 fte (in 2020 29,0 fte), zijnde 44 medewerkers, waarvan 19 parttimers. 17 medewerkers verlieten de CPNB, er kwamen 13 nieuwe medewerkers in dienst. Deze aantallen zijn hoog omdat er verschillende medewerkers voor korte termijn zijn aangesteld om tijdelijke posities op te vullen. De gemiddelde leeftijd van onze medewerkers was in 2021 41 jaar (in 2020 42 jaar).
Op 31 december 2021 hadden 14 personen een dienstverband voor onbepaalde tijd en 13 personen voor bepaalde tijd. Daarnaast zijn er enkele zzp’ers werkzaam en zijn er verschillende stageplaatsen.
Medewerkers
Per 1 juli 2022 bestaat het bureau van Stichting CPNB uit de volgende medewerkers:
Directie
-
Eveline Aendekerk
directeur
Finance & Control
-
Martijn Kager
controller (freelance)
-
Mignon Visser
financieel administratief medewerker
Fondsen- en sponsorwerving
-
Esther Scholten
fondsenwerving & projectmanagement (freelance)
-
Arthur Hoogendijk
business development (freelance)
HRM
-
Marlies Tan
hr-manager (extern voor 0,2 fte)
Office
-
Natasja Molenkamp
officemanager
-
Lerice Roosenhoff & Yoshi
directieassistent & kantoorhond
Lezerscommunity
-
Sander Verheijen
manager Lezerscommunity / hoofdredacteur Hebban
-
Lindy de Jong
senior redacteur Hebban
-
Debbie van der Zande
community manager Hebban (freelance)
-
Anouk van der Zee
redacteur Hebban
-
Martijn Lindeboom
redacteur Hebban (freelance)
Marketing
-
Marion Boxum
hoofd Marketing
-
Monique van Griethuijsen
marketeer
-
Sharon Verdam
marketeer
-
Floor Boonstra
online marketeer
-
Mariam Schelvis
online marketeer
-
Bauke Hondema
medewerker inkoop en productie
-
Anne Rasmussen
coördinator klantenservice en bestellingen
-
Tessa Walta
accountmanager verkoop binnendienst
-
Joris de Bruin
analist
-
Linda Veenendaal
manager partnerships
-
Bente Blom
commercieel medewerker
Publiciteit & Communicatie
-
Job Jan Altena
hoofd Publiciteit
-
Marloes Derks
persvoorlichter/pr-adviseur
-
Rozemarijn Visser
persvoorlichter/pr-adviseur
-
Mark Hemels
communicatieadviseur en eindredacteur
-
Josephine Willems
medewerker communicatie
Programmering, Projecten & Onderwijs
-
Sharon Ullers
manager Programmering & Projecten
-
Johan Kuiper
programmeur
-
Pauline Sparreboom
programmeur
-
Inge Mathijssen
evenementenproducent
-
Anne-Loes Boon
projectleider
-
Mascha Ravelli
projectleider
-
Roos de Ridder
programmamanager onderwijs
-
Janneke Siebelink
coördinator Jury’s & Comités (freelance)
Organisatie
Financiën
De CPNB is een stichting zonder winstoogmerk. De gelden die zij ontvangt, worden alle aangewend ten dienste van haar missie. De CPNB heeft een kleine reserve die is vastgesteld door het bestuur. Het jaarlijkse budget (inkomsten en uitgaven) van de CPNB ligt rond de 6 miljoen euro.
Inkomsten
Waar komt het budget van de CPNB vandaan? Er zijn drie stromen van inkomsten:
Vaste bijdrage van convenantpartners (20%)
De drie partners die aan de basis staan van de CPNB (respectievelijk de GAU, de KBb en de VOB) hebben zich via een convenant aan de CPNB verbonden. Zij betalen jaarlijks een vaste bijdrage; in 2021 goed voor 20% van het budget.
Campagneopbrengsten (61%)
Boekhandels, bibliotheken, uitgeverijen en scholen kunnen meedoen aan de campagnes en activiteiten van de CPNB door de aanschaf van uitgaven, promotiematerialen, lespakketten of de aanmelding voor prijzen en tiplijsten. Daarnaast vallen specifieke bijdragen van fondsen en instellingen aan campagnes onder deze opbrengstenstroom. Deze redelijk stabiele stroom van inkomsten was ook in 2021 goed voor 61% van het budget.
Sponsoring & overige baten (19%)
Noodzakelijke versterking van de CPNB-activiteiten wordt verworven door sponsorbijdragen. Net als in 2020 is het dit jaar door Corona niet gelukt om het sponsortarget te realiseren. Het sponsorbeleid is in 2021 herzien en er is een externe sponsorwerver gestart. Een overzicht van partners en sponsors vind je onder Samenwerkingen.
Overige baten betreft loonkostensubsidie van de NOW-regeling waarvan de CPNB gebruikmaakte.

Uitgaven
Waar geeft de CPNB het budget aan uit? Er zijn drie kostenstromen:
Campagnekosten (56%)
Het grootste deel van de kosten bedragen de out-of-pocket campagnekosten, alle kosten die de CPNB maakt voor de productie van promotiematerialen, organisatie van evenementen en media.
Personeel (35%)
De personele kosten bedragen ongeveer een derde van de begroting en bestaan naast salarissen en pensioenen onder meer uit externe inhuur. Deze kostenpost is over de afgelopen vijf jaar stabiel gebleven.
Organisatiekosten (9%)
Organisatiekosten betreffen afschrijvingen, huur, IT-kosten, voorzieningen voor debiteuren en overige algemene kosten. De CPNB heeft over de laatste jaren een gemiddelde overhead van rond de 11%. De organisatiekosten zijn in 2021 lager dan begroot, voornamelijk door lagere uitgaven aan reis- en representatiekosten.

Organisatie
Nevenfuncties
Eveline Aendekerk
- voorzitter raad van toezicht Cinekid
- lid raad van toezicht De Kleine Komedie
- lid raad van toezicht JINC
- lid bestuur Stichting De Best verzorgde Boeken
- lid raad van advies KVB
Johan Kuiper
- voorzitter bestuur Stichting Vrienden van het Harry Mulisch Huis
- voorzitter Stichting Resolution Magazine
- auteur Uitgeverij De Bezige Bij
Martijn Lindeboom
- auteur uitgeverijen Luitingh-Sijthoff, Atlas Contact, Passage, Van Oorschot (Tirade) en Singel (De Revisor)
- samensteller en auteur Uitgeverij De Geus
- voorzitter Stichting ter bevordering van het fantastische genre
- schrijfdocent Schrijversacademie
- auteursscout African Literary Agency
Esther Scholten
- lid bestuur Vrienden van Meermanno | Huis van het Boek
- lid bestuur De Gijselaar-Hintzenfonds
- directeur Stichting De Best Verzorgde Boeken
Janneke Siebelink
- lid raad van advies Letterenfonds Digitale innovatieve projecten
- columnist Libelle
- auteur Ambo|Anthos Uitgevers / Schönbach literair agentschap
- content ambassadeur platform Fluister
Sander Verheijen
- auteur Uitgeverij Volt
Debbie van der Zande
- lid boekenpanel Mezza
- auteursscout African Literary Agency